Trường THPT Chuyên tỉnh Thái Nguyên, tiền thân là trường Năng khiếu Bắc Thái được thành lập theo Quyết định số 408 ngày 15 tháng 08 năm 1988 của Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Thái. Trong quyết định ghi rõ giao cho Sở Giáo dục & Đào tạo tuyển từ số học sinh xuất sắc đã trúng tuyển vào lớp 10 PTTH có đủ năng lực về trí tuệ, đạo đức và sức khoẻ. Bố trí đội ngũ giáo viên, cơ sở vật chất và trang thiết bị đảm bảo cho việc dạy và học của lớp Năng khiếu. Sau một thời gian chuẩn bị, ngày 15 tháng 10 năm 1988 trường tiến hành khai giảng khoá đầu tiên với đội ngũ cán bộ giáo viên gồm 10 thầy cô giáo và 81 học sinh của 4 lớp ChuyênToán, Vật lí, Ngữ văn, Tiếng Nga. Cơ sở vật chất mượn tạm của Trung tâm kỹ thuật tổng hợp Bắc Thái và ngày 15 tháng 10 được chính thức lấy là ngày truyền thống của nhà trường.